Yunanlı esirler Turgutlu’da - Sayı:58

 

Yunanlı esirler Turgutlu’da - Sayı:58 “Kasaba” (Anılar, Fotoğraflar, Belgeler) - Ali Şentürk               BİZİ okul olarak kullanılan büyük bir binaya yerleştirdiler. Susuz ve yiyeceksiz üç gün geçirdik. Yiyecek ve su sıkıntısı vardı. Üç gün sonra, meslek sahibi 900 kişiyi ayırıp Turgutlu’ya getirdiler. Ben demirciydim. Turgutlu’ya geldiğimizde başımızda bulunan komutan Kasaba halkını bir meydanda topladı. “Bunlar Turgutlu’yu onaracaklar. Bunlara kimse dokunmayacak” dedi. Birkaç arkadaşla beraber bizim ilk işimiz, savaş döneminde yanmamış olan caminin (Pazar Camii) önüne bir şadırvan yapmak oldu. Bizim yaptığımız şadırvan ahşaptı. Şimdi gördüm ki şadırvanın şeklini değiştirmemişler ama sonradan beton yapmışlar. Turgutlu’da yaptığımız işlerden birisi de yakın köyde bulunan ( muhtemelen Irlamaz Köyü) bir değirmenin onarılmasıydı. Değirmenin yapılması, köy muhtarı ile kaymakamın arasını açmıştı.            Her ikisi de bu işi sahiplenmek istiyordu. Kasaba’da özel şahısların işlerini de yapıyorduk. Bir süre sonra kaymakam bu tür işlere gitmemizi yasakladı. 1923 yılının Nisan ayı idi, başımızda bulunan komutan “bu gün iş yok istediğinizi yapabilirsiniz” dedi. Nedenini anlamadan havalara uçtuk. Meğer “Paskalya Bayramı” günüymüş.          Daha sonra tifüs hastalığına yakalandım. Oldukça zayıflamıştım. Benim gibi hasta olanları alıp Yunanistan’a gönderdiler. Tutsaklığım 23 Nisan 1923 günü sona erdi”.3 Kurtuluş Savaşı sonrası Yunanistan’a akın eden Rumların sayısı birkaç hafta içinde yüz binlere ulaşır. Gittikleri yerlerde üst üste yaşayan bu mültecilerin kafalarında her şeyden önce çabuk, tekrar Anadolu’ya geri dönme umutları ve istekleri vardır. Savaş sonrası Turgutlu’dan Yunanistan’a gidenlerin arasında Nikos Hacımakris ya da Türklerin söylemi ile Niko’da vardır. Muharrir Yorgo Kırbaki, Niko’nun hayat öyküsünü şöyle tanımlar:            “Niko, 1909 yılında, o zamanki adı “Kasaba” olan Turgutlu’da doğmuş. 1919’da Yunan ordusunun Turgutlu’ya, 1922’de de Türk ordusunun İzmir’e girişini yaşamış. Bu yıllarda onca insanlık dramına şahit olmuş. Midilli’ye kaçmış. Kasaba’da toprak sahibi olması nedeniyle gittiği yerde de yine toprakla uğraşmış. Yeni yurdunda evlenmiş, üç çocuk sahibi olmuş.  Yıllar yılları kovalamış ve memleketi Kasaba’yı taaa 79 yaşında yeniden görebilmiş. Şimdi Turgutlu’da beraberiz. O, Kasaba’nın yollarında yürüdü, toprağını kokladı.              Nikos Hacimakris, iki ay önce göçüp gitti bu dünyadan. Ölümünden sonra, Türkiye’den sevdiği bir dostu gitti mezarı başına. Hacımakris’in mezarına Kasaba’nın, yani Turgutlu’nun toprağını serpti. Bu ziyareti gerçekleştiren, onun mezarına Kasaba’dan toprak getirerek serpen, Niko’nun dostu Milletvekili Kemal Anadol’du.”1           Ali Şentürk Cep: 0537 714 25 35 (Devam edecek)