Kasaba’yı var eden Turgutlu’nun adı - Sayı:3

“Kasaba” (Anılar, Fotoğraflar, Belgeler) 

Ali ŞENTÜRK

“Kasaba’yı var eden Turgutlu’nun adı” Sayı: 3   Hastalığı nedeni ile endişeli olan Aristides, üvey babası Zosimos’u, tanrı Apollon’un yanına, Klarios’a kehanet başvurusu için gönderir. Tanrı Apollon, Aristides’e “Telephos’un ünlü kentinin olduğu Kaikos vadisindeki Asklepios kür merkezine değil, şifalı suları olana gideceksin“ der. Aristides Hieroi Logoi adlı eserinin üçüncü konuşması olan “Allianoi Sularına Yolculuk“a “Beni buraya tanrı (Apollon) gönderdi” sözleri ile başlar. Bu dönemde, Klarios’a sağlık sorunları nedeni ile başvuran bazı kentler ise Kaisera Troketta, Kallipolis, Pergamon’dur. Bu başvurular, İ. S. II. yüzyılda Batı Anadolu’da (Troketta kentçiğinde de) veba salgınının olduğunu göstermektedir.” 2 --------------------- 1- Bilge Umar Türkiye’deki Tarihsel Adlar. İnkilap Kitabevi1993. S 38, 357, 359, 360, 413, 423, 536, 596, 654, 802. 2- Nuran Şahin. Kloros. Apollon Klorois Bilicilik Merkezi. Ege Yayınları. 1998  s 24. - www kured.org/deros/index htm. Troketta’nın Roma döneminde, Anadolu eyaletinin küçük bir yerleşimi olduğu sanılmaktadır. Bu kentin yerleşim alanı, Avşar Beldesi’nin yamaçları olduğu belirtilir. Her ne kadar antik yazarlar tarafından Avşar Köyü’nün eski ismi Hacıveli Köyü olarak bildirilse de, Dalbahçe Köyü’ne ait bir mahallenin ismi bu gün Hacıveli olarak anılmaktadır.        Kasaba’nın yerleşim alanı içinde antikçağa ait kalıntılar olmasa da onun çevresinde antikçağa ait birçok yerleşim alanları görülür. Turgutlu’nun çevresinde yer alan antikçağa ait bazı yerleşim alanları şöyle sıralanabilir:   Dareiou Kome: Perslerce kurulmuş Hermos vadisi yerleşimi. Mostane (Mostana): Bir Lydia kenti. Hermos vadisi yerleşimi, Sancaklı Bozköy.  Magnesiası: (Magnhsa): Manisa. Perikome: Boz Dağ üzerinde bir ilkçağ köyü. Kaibokome: Turgutlu’ya yakın bir ilkçağ köyü.  Aurelius/Tmolos: Boz Dağ’ın üzerinde, kurulmuş bir kent. Troketta: Turgutlu. Djowali: Hacı Veli Köyü. Bu günkü Dalbahçe Köyü’nün yakınında eski bir yerleşim alanı. Lidya bölgesinde özellikle Hermos (Gediz) Irmağı’nın vadileri Antik Çağ’da da günümüzdeki gibi zengindir. Bugün tütün, pamuk, meyve ve üzüm bağlarının yer aldığı Gediz’in sulak ovası o zaman da geniş otlaklarla kaplıdır. Bu otlaklarda büyük hayvan sürüleri otlatılmaktadır. Turgutlu yöresi olası ki, Lidyalılar döneminde ve ondan sora ki dönemlerde,  etrafında bulunan köy ve kasabaların arazileri tarımsal amaçlı küçüklü-büyüklü iskânlarla şenlendirilmiş olmalı.          Bu ovanın güneyinde yükselen Tmolos Dağı’nda nar, elma, kestane ve ceviz ağaçlarının bulunduğu, hatta şarapçılıkta kullanılan üzümün kaliteli olduğu söylenir.  Öyle ki gezgin ve coğrafya yazarı Strabon, Tmolos’da elde edilen şarabın, hem zevk vermek, hem de tıbbi amaçlar için kullanıldığını söyler.3  -------------------------- 3- Ersin Doğer. İzmir’in Smyna’sı. İleteşim Yayınları,  İstanbul 2006, s 45, 88, 108,112,115. (Devamı yarın)