VERGİDE ADALET

‘Vergide adalet’ başlığına bakınca ister istemez aklımıza çoğu zaman gündemde olan ve devletin bazı durumlarda büyük şirketlerin vergi borçları ile ilgili yaptığı düzenlemeler ve bunun ne derece adalete uygun olduğu gibi konular geliyor. Ancak ben o konulara girmeyeceğim çünkü işin o kısmı çok teknik olduğu kadar yazımızın asıl konusu da o değil. O soruların cevaplarını işin uzmanlarına bırakalım.

Vergi ile ilgili olarak kimsenin inkâr edemeyeceği durum şu: Maaşlı çalışanların hiçbirisinin vergiden kaçma, vermesi gereken kadar vergiyi ödememe gibi bir durumu söz konusu değil. Maaşlı çalışanlar bunun farkında olmasalar da işverenler ödeyecekleri maaşları düşünürken brüt rakamı yani çalışan namına ödenecek vergi ve sigorta primlerini de hesaba dâhil ederek düşünüyor; ona göre hesap yapıyor. Dolayısıyla siz bir maaşlı personel iseniz muhakkak ki verginizi veriyorsunuz. Bordrolar incelendiğinde bu durum çok açık olarak görülecektir.

Burada benim üzerinde durmak istediğim konu, ne yazık ki bazı esnaflarımızın yapmaktan çekinmedikleri bir nevi uyanıklık. Malum, kredi ya da banka kartlarıyla yapılan işlemlerin faturalandırılmaması, bu işlemlere dair yazar kasa fişi kesilmemesi mümkün değil. Aslında elbette mümkün ama yakalanmama ihtimali olmadığı ve vergi cezaları ciddi meblağlar olduğu için bu yola yönelen kimse bulunmuyor. Ancak son zamanlarda karşılaştığımız ilginç bir uygulama mevcut. Birkaç kişi bir lokanta ya da restorana gidip yemek yediğimizi düşünelim. Yemekten sonra da örneğin bin liralık bir hesap çıktığını ve bunu da kartla ödediğimizi varsayalım. Elbette kartın slipini ve fişinizi alıyorsunuz. Lütfen fişlerinizi kontrol edin. Ne yazık ki bazı işletmeler katma değer vergisi örneğin yüzde yirmi olan bir hizmet üretip tüketiciye sunarken kestikleri fişlerde katma değer vergisi yüzde bir olan ekmek sattıkları şeklinde belgelemeyi tercih edebiliyorlar. Çok uzattım ve belki bazı esnaflarımızın da canını sıktım ama kimse kusura bakmasın; eğer hepimiz üzerimize düşen vergiyi vermezsek devletten istediğimiz hizmeti almamız da mümkün değil. O yüzden benden alınan ücretin içerisinde var olan vergi oranı ne ise esnaf kardeşlerimiz de bunu devlete intikal ettirmekle mükellef. Aslında süreç gayet basit. Devlet de bir mekanizma sonuçta. Ne verirsen vatandaş olarak da onu geri alabilirsin. Bunun için kendimiz de adalete uygun, adalet ölçüsünde davranmalıyız.