Kasaba’nın isimsiz kahramanları - Sayı:48

 

“Kasaba” (Anılar, Fotoğraflar, Belgeler) - Ali ŞENTÜRK Kasaba’nın isimsiz kahramanları - Sayı:48           KÜÇÜK Hüseyin Efendinin Turgutlu’daki eşine gelince; Turgutlu işgal edilmiştir. Giritli Hüseyin Efendi’nin Turgutlu’da yaşayan karısı ve çocuğunu birileri gösterir. Karısı ve çocuğu süngülenir.  Turgutlu’nun kurtuluşunda görev alan yüzlerce isimsiz kahramanlar vardır. Bunlardan birisi de Yuso’dur. Asıl adı Yusuf’tur. Turgutlular onu “Yuso” diye bilirler. Daha doğrusu Deli Yuso derler. Yakınlarıyla beraber, Balkan Harbinde, Bosna-Hersek’ten gelip, Turgutlu’da Orta Mahalleye yerleşmişler. Yuso’ya deli dediklerine bakmayın! Bakmayın diyorum ama deliliği tuttu mu da yanında da durulmazdı. Neler yapardı diye sorarsanız derim ki, neler yapmazdı?  Örneğin, tatlı tatlı gülerdi. Ya da sessizce arkasını dönüp giderdi. O benim çocukluk yıllarımın Yuso’suydu. Yuso’nun deli lakabı, Gazi lakabından baskın çıkmış zamanla. Baskın çıkışının tek nedeni Kurtuluş Savaşı yangını sırasında yaşadığı olaylar yüzünden olmalı. Onun bir ömrü Küllük Mahallesi’nde geçmiş. Daha sekiz yaşında iken, bölgenin voyvodası olan ailesini Sırplar, gözünün önünde keserler. Çocuk yaşında yalnız kalır. Bosna-Hersek’ten Türkiye’ye göç başlayınca tanıdıklar tutup onu da getirirler. Bosna’dan geldiğinde Hacı Zeynel Camii’nin misafir hanesine yerleştirilir. Çocuk yaşta, ne yemiş, kim bakmış belli değil. Hayatın tüm gerçeklerini görmüş, her şeyi deliliğe vurdurmuş. Kurtuluş Savaşında tek gözünü kaybetmiş. Pek görmezdi. Sorsanız gözlerinin rengi neydi?  Kimse bilmez. Deliliği ile ilgilenmişler hep. Gözlerini bakan olmamış ki. Aslında gözleri yeşildir. İşgalde, saat 9’dan sonra, Turgutlu’da sokağa çıkma yasağı uygulanır. Yuso yasak dinlemez. Kim dövüldü. Kim karakola götürüldü. Kimin evine baskın yapıldı. Yusuf bilir. Yunanlılarla ilgili birçok haber ondan alınır. Kaç canlar yakılmıştı gözünün önünde? Onunla ilgili çokça öyküler anlatılır. Hangisi gerçektir bilinmez.3    7 Eylül Turgutlu tarihine bir ”kurtuluş” günü olarak geçerken, ayni zamanda yaşanan birçok olay da anılarda iz bırakır. Kasaba’dan ayrılıp birçok cephede çarpışan ve önemli görevler üstlenen milli kahramanlarımız, Turgutlu’nun kurtuluş gününde de, ilçeye ilk girenler arasında yer alırlar. Mustafa Niyazi Dinçsoy anlatır: “İkindiye doğru, Akıncılar müfrezesinin önünde, yedek subaylarımızdan Zahit Zühtü Akıncı ile Rıza Çetin beyler, atları üzerinde, göğüslerinde dürbün, bellerinde kılıç, başlarında kalpak oldukları halde, birer “Zafer Anıtı” görünümünde idiler... Babamla göz göze gelince, birden durdular. Atlarından inip ona sarıldılar, ellerinden öptüler. Babamda onların gözlerini, yüzlerini öptü”           Bu kahramanlardan Rıza Çetin, Kaya Bey’lerin kızlarıyla evlenir, Turgutlu’da CHP ilçe başkanlığı, Türk Ocağı ve Halkevleri başkanlığında bulunur. Zahit Zühtü Akıncı, Turgutlu Belediye başkanlığı yapar. Rıza Kayahan ise, eski işi olan kavaflık mesleğine döner. Rıza Kayahan, beraber çarpıştıkları arkadaşı “Agâh Efendi”nin Afyon Cephesi’nde yanında şehit oluşunun etkisinde kalıp, oğlunun ismini “Agâh” koyar. Şakir Ünalan, Kasaba’da bulunan arazilerinin başına geçip ziraatla uğraşır.  Süleyman Hararlı İstanbul’a taşınır.  Onlar ki Balkan Savaşı’nda, Filistin’de, Galiçya’da, Çanakkale’de uçsuz bucaksız çöllerde, kimi zaman bir yudum suya, kimi zaman bir atımlık mermiye kurban gittiler. Yorgundular, dayanaksız ve silâhsızdılar. İşkenceden ya da hastalıktan ölüp gidenlerse "kayıp" addedilerek kütükten düşürüldüler. Sağ kalanlar, anayurda döndüler. Savaşa, bu defa kaldıkları yerden. "Milli Ordu" saflarında devam ettiler. Onlar ki savaşa baş koy masalardı, bir yastığa baş koyabilirlerdi. Onların içinde olası ki Kasabalı gençlerde vardı.   Ali Şentürk Cep: 0537 714 25 35 (Devam edecek)