Kasaba’da tütün

Kasaba’da tütün
           Bir zamanlar çardaklar süslerdi Kasaba’nın ovasına. Bu çardakların önünde biteviye uzanan tütün tarlaları yer alırdı. Bu tütün tarlalarında nice hayaller kurulurdu. 

      Tütün Turgutlu’ya ne zaman geldi bilinmez. Bilinen, tütünün Osmanlı topraklarına Cenevizli tüccarlar tarafından getirildiğidir. İstanbullu tütünle tanışınca hemen çubuk sahibi olur. Önce şifalı diye satılır. Sonra ehli keyfe dönüşür. Öyle ki ulema ve rical bile müptelası olur. Eski dönemlerde Kasabalıların ürettiği tütünler İstanbul’a ulaştı mı, ulema ve rical bu tütünlere nasıl tüttürdü? Bilen yok.
      Tütün! Kasaba’nın 1950’li, 1960’lı ve 1970’li yıllarını uykusuz bırakan tütün! Kasaba halkının, uğruna hayaller kurduğu yeşil yaprak! Hayatın emeğe bağımlılığı gibidir tütün. Sadece emek ister. 
      Bu şehrin kızları, kadınları onun için Ülker küme yıldızı görüldüğünde kalkıp tarlalara girmişlerdir. Güneş tepeye dikilene değin çalışmışlar, evde yere serilen hasırın üstünde dizmişlerdir. Kargılara geçirip güneşe koymuşlardır. Gece kuşları, çekirgeler, eşeğin, katırın ayak sesleri ve biteviye öten cır – cır böcekleri onların uykularını hep yoldaş olmuştur. 
      Kasaba’nın tütün kokan kadınları ve de aşklarını tütüne bağlayan genç kızları şimdilerde nerdesiniz? Geceler boyunca, akşam karanlığı iner inmez, at arabalarına doluşan, gece boyunca, ay ışığı altında tütün kıran, nevalesini lüks lambası altında yiyen kadınlar? Tütünü çıt çıt kıran, sabah erken kalkan, namazını tarlada kılan kadınlar? Şimdilerde o yamaçlara uzanan tarlalarda, kargıdan yapılmış derme çatma çardaklar ve de çardakların yanındaki yaprakların arasında lükslerin ışıkları yok artık. Hepsi anılarda kaldı. 

            Siyahtır tütün kıranların elleri, zift karasıdır. Onu kırmak acayip bir iştir. Beliniz kırılır tütün kırarken, her iş gibi ustalık gerektirir. Piyano çalan parmaklar kadar kırılgandır tütün kıranların elleri, Ama içeriz pofur pofur, methiyeler bile düzeriz, pofurdatılan duman üstüne. Acılarımızın en iyi tarifidir, panzehiridir. Acıyla dertle kederle en çok anılan bitkidir tütün.

Ali Şentürk