Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları

EGEUMUT Hastanesi Üroloji Uzmanı Op.Dr. Arif Kol, Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonları hakkında gazetemize bilgilendirici açıklamalarda bulundu. Op.Dr. Arif Kol yaptığı açıklamada: “İdrar yolu enfeksiyonları, çocukluk çağında sık gözlenen enfeksiyon hastalıklarından biridir ve kız çocukların %3-5’inde, erkeklerin ise % 1’inde görülmektedir. Genellikle 1 yaşa kadar erkek çocuklar daha sık idrar yolu enfeksiyonu ile karşı karşıya kalmakta iken, özellikle tuvalet eğitimi ile birlikte 5 yaştan sonra kız çocuklarda daha sık ortaya çıkmaktadır.   

İdrar yolu enfeksiyonlarının yarıya yakın bir kısmı ateşli böbrek iltihabı şeklinde gelmektedir ve bu durumda böbrek hasarı ve buna bağlı hipertansiyon gibi komplikasyon oranları artmaktadır. Çocukluk çağı büyüme gelişmenin devam ettiği bir dönemdir. Tekrarlayan enfeksiyonlar ve ortaya çıkabilecek idrar yolları harabiyeti büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkilemektedir. Sünnetsiz erkek çocuklarda enfeksiyon riski daha fazla olmaktadır. Yine vezikoüreteral reflü hastalığı (İdrarın böbreğe geri kaçması) gibi anatomik bozukluklar çocuklarda sık idrar yolu enfeksiyonu şeklinde karşımıza çıkabilmektedir. Bu nedenle özellikle risk grubundaki çocukların saptanması ve altta yatan hastalıkların ortaya konulması tedavinin diğer bir hedefi olmalıdır.   

 İdrar yolu enfeksiyonu olduğunda ne gibi bulgular karşımıza çıkmaktadır?

İleri yaşlarda şikayetler daha belirgin iken özellikle yeni doğan döneminde belirtiler hastalığa özgü değildir. Emmeme, huzursuzluk, kusma, kilo alamama, ishal gibi şikayetler oluşabilir. Yüksek ateş özellikle 1-12 ay bebeklerde tek bulgu olabilir ve nedeni bulunamayan ateşlerde muhakkak idrar tetkiki ve kültürü ile değerlendirme yapılmalıdır. Büyük çocuklarda, sık işeme, ani işeme hissi, yeni başlayan gece idrar kaçırmaları, karın ve bel ağrısı, kokulu idrar gelmesi, bazen kanlı işeme, bulantı, kusma gibi şikayetler görülebilir.

Tanı için neler yapılmalıdır?   

 Bu gibi şikayetler saptandığında muhakkak doktora başvurulması gereklidir. İşeme şikayetleri değerlendirilmeli, varsa ailede benzer işeme yakınması varsa bu konuda sorgulanmalıdır. Ani sıkışma hissi, sık işeme gibi rahatsızlıklar genellikle ebeveynler tarafından normal bir davranış gibi algılanabilir ve altta yatan işeme bozuklukları gözden kaçabilir. Ateşsiz böbrek iltihabı bazen sadece işeme şikayetleri ile ortaya çıkabilir ve bu durum aileler tarafından atlanılabilir. Bu gibi durumların ileride böbrek hasarına neden olabileceği unutulmamalıdır. Sünnetsiz erkeklerde sünnet derisinin işemeye engel olup olmadığı, gözle görülür anatomik bozukluk varlığı araştırılmalı ve karın muayenesi yapılmalıdır.     Sonraki adım laboratuar testleri yapılması olacaktır. İdrar incelemesi ve idrar kültürü ilk etapta bakılacak testlerdir. Semptomlar ciddi ve özellikle yüksek ateş varda muhakkak kan testleri bakılmalıdır. İdrar yolları görüntülenmesi, 5 yaşından küçük tüm çocuklarda ve 5 yaş üzeri işeme bozukluğu olan yada ateşli idrar yolu enfeksiyonu olan tüm çocuklarda yapılmalıdır. Bu amaçla direkt film ve ultrasonografi ilk yapılacak tetkiklerdir. Saptanan bulgulara göre daha ileri araştırmalara geçilebilir.

Enfeksiyon saptandığında izlenecek yok nedir, neler yapılmalıdır?     

İdrar yolu enfeksiyonu saptandığında tedavide ki amaç: Enfeksiyonu başarılı bir şekilde tedavi etmek, böbrek hasarının önüne geçmek, anatomik bozukluk varsa saptamak ve tedavi etmek, tekrarları engellemek olacaktır. Tedavi, çocuğun yaşına göre değişmektedir. Özellikle 2-3 aydan daha küçük çocuklar hastanede yatırılarak tedavi edilmelidir. Yüksek ateşin eşlik ettiği veya ağızdan tedavi alamayan çocuklar da damardan antibiyotik tedavi gerektirmektedir. Daha büyük çocuklar ağızdan antibiyotikler ile tedavi edilebilir. Semptomlar genellikle 24-48 saat içerisinde geçmektedir. Tedaviye 10-14 gün kadar devam edilmesi gerekmektedir. Böbreğe idrar kaçağı gibi bozukluklar olan çocuklarda, tedavi sonrasında gerekli araştırmalar yapılana kadar koruyucu antibiyotikler verilmelidir. İşeme bozukluğu yada anatomik bozukluklar saptanan çocuklarda hastalığa özgü tedaviler yapılması gerekir. Sonuç olarak, çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları yaygın olarak ortaya çıkmakta ve ihmal edildiğinde önemli rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi özellikle küçük yaşlarda önemlidir.” ifadelerini kullandı. Haber Merkezi