3
Doğan Çizmeci'nin 1984 yılının Turgutlu'sunu anlatan yazı dizisini yayınlamaya üçüncü bölüm ile devam ediyoruz. Mehmet Gökyayla'nın yayına hazırladığı yazı dizisi, o dönemi günümüzle karşılaştırmak için önemli bir fırsat...
Ülkemizde İlçe Düzeyinde Tek Huzurevi Turgutlu’da
Turgutlu halkı, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne bağlı bulunan, Türkiye’de ilçeler düzeyinde tek olarak hizmet veren modern bir huzurevine sahip olma özelliğinde.
60 yaşını dolduran yardıma muhtaç yaşlılar, gerekli evrakların tamamlanmasından sonra huzurevinde kalabiliyorlar. Burada 43 yaşlı barınıyor.
Günlük faaliyetlerin serbest olduğu huzurevinde haftada bir banyo, iki günde bir çamaşır yıkanıyor. Yaşlılar, Huzurevi Müdürlüğü tarafından çeşitli gezi ve eğlence programlarına götürülüyor.
Özellikle en büyük yardımları Turgutlu Kaymakamı Şemsettin Ulusoy’dan gördüklerini kaydeden Huzurevi Müdürü Fikri Güvercin, “Huzurevinde ancak 10 kişi ile yaşlılara hizmet veriyoruz. Bu 10 kişiden izinli olduğunda sayı düşüyor. Bu nedenle personel sıkıntısı çekiyoruz. Ayrıca berbere ve terzi gibi kalifiye işçiye ihtiyaç duyuyoruz” dedi.
İşsizlere Müjde
Belediyeye Yeni Eleman Alınacak
Okulsuz, elektriksiz, yolu olmayan köyün bulunmadığını belirten Kaymakam Ulusoy, köylerde yol betonlamasının ve kanalizasyon yapımına başlanacağını ve Turgutlu Gökkaya köyünde düğün salonu yapılacağını söyledi.
Ulusoy, ormanlarda ağaçlandırma ve kesim çalışmalarının yapılacağını belirtti ve “İlçenin güneyinde bulunan Çal Dağı eteklerinde ağaçlandırma yapıyoruz. Şu ana kadar 1 milyon 300 bin fidan dikildi. Ayrıca Kargın, Kestelli, Musalar Yeniköy, Derbent, Çepnidere köylerinde koruluklar oluşturduk.” dedi.
Ulusoy ilçenin sorunları hakkında şunları söyledi:
“Turgutlu’da resmî daireler dağınık olarak görev yapıyor. Vatandaş resmî işlerde güçlük çekiyor. Daireler arasında kopukluk var. Vatandaşa daha iyi hizmet verebilmek, resmî dairelerin daha etkin çalışabilmesi için kapasitesi yetmeyen daireleri kapsayacak bir şekilde yeni bir hükümet konağına ihtiyaç bulunmaktadır.
İlçe ovasında bulunan on bir köyü Turgutlu’ya bağlayan Kısmalı Yolu’nun asfaltlanabilmesi için idare ile müteahhit arasındaki ihtilafın çözülerek bu ana yolun onarım ve asfaltlanması gerekiyor.”
Belediyenin Bütçesi 460 Milyon Lira
Turgutlu Belediyesi bütçesi 460 milyon lira olarak belirlendi. Belediye Başkanı Mehmet Tüzel Gökyayla, “Bütçenin 115 milyonluk bölümü yatırımlara ayrıldı. Bu arada 145 dükkânlık Küçük Sanayi Sitesi’nin alt tesis yapımı planlanarak çalışmalar başlamış durumda. Başlanmış yatırımlar süratle tamamlanacak.” dedi.
Turgutlu Belediyesi tarafından son çıkan Çevre Sağlığını Koruma Kanunu çerçevesinde hareket edilerek çöpleri değerlendirmek ve gübre elde etmek için çöp toplama, yakma ve toplama tesisleri yaptırıldı. Toplam 36 milyon liraya gerçekleştirilen tesisin birinci ünitesi 12 milyon liraya, ikinci ünitesi ise 24 milyon liraya tamamlandı.
Belediye yetkililerinden alınan bilgiye göre 1980 yılı kadrosu ile devam eden belediyede personel sıkıntısının söz konusu olduğunu, bu nedenle yakın bir gelecekte yasalar uyarınca personel alımı yapılarak hizmetin daha iyi sunulacağı belirtildi.
1984’ten 2022’ye
1984 yılında yayınlanan yazıda övgüyle bahsedilen Turgutlu Huzurevi, günümüzde de örnek gösterilen kurumlar arasında yer almaktadır ve günümüze gelinene dek o günlerin yapısına yapılan eklentiler ve yani inşa edilen bina ile birlikte kapasitesini çok daha artırmış haldedir.
Günümüzde kırsal mahalle statüsü taşıyan ilçenin köyleri, pek çok açıdan avantajlar, doğal güzellikler barındırmaktadır. Köylere ulaşan yollar, bugün genel olarak 1984 yılındakinden çok daha iyi durumdadır. Ana yol durumundakilerin tamamı asfalttır. Yazı dizisinin hazırlandığı dönemde köylere yapılacak yatırımlar, ulaştırılacak hizmetler kaymakamlıkların yetki ve sorumluluğunda iken Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile bu yetki ve sorumluluk, büyükşehir ve ilçe belediyelerine devredilmiştir. Günümüzde köy içi yolların bile tamamına yakını parke taşı ile kaplanmıştır. Belediyenin köylerdeki yatırımları da genel olarak memnuniyetle karşılanmaktadır.
Kaymakam Şemsettin Ulusoy’un açıklamalarından bugün ilçemizin orman varlığının önemli kısmını oluşturan ağaçlandırma alanlarının ilk çekirdeğinin 1980’li yıllar olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde Turgutlu’da 222.917 dekar ormanlık alan mevcuttur ve bu alanlarda 25’ten farklı türde ağaç bulunmaktadır.[1]
Kaymakam Ulusoy’un dağınık olarak ifade ettiği kamu kurumları, günümüzde birbirlerinden çok daha uzak noktalarda hizmet vermektedir. Gelişen teknolojinin avantajları ile işlemler, o döneme göre daha kolay yapılabilmektedir elbette ancak Ulusoy’un hayal ettiği tüm devlet dairelerini kapsayabilecek bir hükümet konağı hiçbir zaman inşa edilememiştir. Bugünün trafik yoğunluğunda ve ilçe merkezinin belirli bir alana sıkışmışlığı dikkate alındığında, kamuya hitap edecek ve her gün çok sayıda insanın gelip gideceği bu tür yapıların bir arada olmaktansa mümkün olduğunca dağınık olması gerektiği kanaatindeyiz. Böylelikle belirli bir bölgede çözülemez bir trafik sorununun oluşmasındansa trafik dağıtılarak yoğunluk azaltılabilir. Elbette 1984’ün Turgutlu’sunda nüfus günümüzdekinin neredeyse üçte biri, araç sayısı ise bugüne göre hiç mesabesindedir. Dolayısıyla o günün yaklaşımı ile bugünkü bakış arasında fark olması son derece olağandır.
Yazıda ayrıca Turgutlu Belediyesi’nin bütçesinden, yatırım planlarından ve kuruma personel alınacağından bahsedilmektedir. Belediyenin personel sıkıntısı o tarihten sonra da bir süre devam etmiştir. O dönemde kamu kurumlarının çalışanlarına verdikleri maaşlar, piyasa koşullarının altında kalmakta ve özellikle nitelikli personel bulmak, bundan dolayı kolay olmamaktadır. Ancak birkaç yıl içerisinde belediyenin teknik kadrosu, ciddi oranda zenginleştirilmiştir ve oluşturulan kadro, uzun yıllar belediyede çalışmıştır.[2]
1984 yılındaki yerel seçimlerin öncesinde yapımı neredeyse tamamlanmış olan çöp toplama, yakma ve toplama tesislerinin açılışını yapmak seçimi kazanan Mehmet Tüzel Gökyayla’nın döneminde nasip olmuştur fakat bu tesis çok verimli olamadığı için uzun süre kullanılamamıştır. Hatırlanacağı üzere daha sonraki dönemlerde de bu konuda girişimler olmuş ve son olarak Manisa Büyükşehir Belediyesi yakın ilçe merkezlerindeki çöplük alanlarını transfer merkezlerine dönüştürerek buralarda toplanan çöpleri Uzunburun’da kurulan tesislere götürüp orada yakarak elektrik enerjisi üretimine başlamıştır.[3]
Burada son olarak şunu hatırlatmakta fayda var: Özellikle genç okurlar, günümüzde Turgutlu’ya bağlı olmayan, belki adını bile duymadıkları bazı köyleri 1984 yılında yayınlanan yazıda Turgutlu’nun köyleri arasında sayıldığı için şaşırabilirler. O günlerde Turgutlu’ya bağlı bir nahiye olan Ahmetli, birkaç yıl sonrasında, 10 Haziran 1987 tarih ve 3392 Sayılı Kanunla ilçe olmuş ve 1 Eylül 1988 tarihinde Turgutlu ilçesinden resmen ayrılarak ilçe merkezi halini almıştır.[4] Ahmetli’nin ilçe olmasıyla birlikte de metinde geçen ve o dönemde Turgutlu’ya bağlı olan Gökkaya, Kestelli, Kargın gibi köyler, Ahmetli’ye bağlanmıştır.
[1] Bu bilgiler, Turgutlu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü 2020 yılı Brifing Dosyası’ndan alınmıştır.
[2] Konuyla ilgili bilgiler, merhum babam Mehmet Tüzel Gökyayla’nın zaman zaman anlattıklarından gelmektedir. Hatta norm kadroda yapılacak değişiklikler konusunda dönemin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve Mehmet Tüzel Gökyayla’nın üniversiteden sınıf arkadaşı olan Burhan Özfatura ve ekibinden teknik anlamda destek alınmıştır.
[3] Konuyla ilgili detaylı bilgi için bakınız: https://www.manisa.bel.tr/Projeler/d66_uzunburun-kati-atik-bertaraf-tesisi-ve-duzenli-dep.aspx ; Erişim: 07.01.2022.
[4] http://www.ahmetli.bel.tr/genel-bilgiler.aspx ; Erişim: 07.01.2022.