Turgutlu'nun 1961'den Beri Yankılanan Sesi

Tarih ve Çevre Sorumluluğu

Salih Özbaran'ın yazısı

07.07.2014 12:18

Güncelleme :

07.07.2014 12:21

Tarih ve Çevre Sorumluluğu
Tarih ve Çevre Sorumluluğu

          

 

            Tarih ve Çevre Sorumluluğu

                                    Salih Özbaran*

            Tarihsel yapılar

            Cumhuriyet EGE'nin 5 Temmuz 2014 tarihli sayısında Doğan Çizmeci''nin "Tarih yok oluyor" başlıklı yazısını okuduğumda Turgutlu (Kasaba) için beklentilerimin bir kez daha darbe yediğini hissettim, İçim yandı. Mesleğimin bana bahşettiğini düşündüğüm tarih ve çevre sorumluluğunu bir kez daha vurgulamam gerektiğini anımsattı. Yazıda Turgutlu'daki tarihsel nitelikteki ve bizleri geçmiş zamanla ilintilendirecek, nereden geldiğimizi nereye gideceğimizi anımsatacak bazı yapılar, özellikle Namazgâh, Köprü, Kızyurdu, Havra ve Zaviye dile getiriliyor. Soruna duyarlı  olan Hayri Bökü'nün "Tarihin gözümüzün önünde yok oluşunu seyretmek nasıl bir duyarsızlıktır" uyarıcı sözleri yineleniyor.

            Bu uyarılar mesleği tarihçilik olan benim gibi biri için daha bir anlam taşıyor; uyarıyor, düşündürüyor, isyan ettiriyor. Nüfusu 120 binlerde gezinen Turgutlu'nun konuya duyarlı olanların yanında bu soruna ilişkin inisiyatif alamayışlarını düşündükçe ve resmi yetkililerin böyle bir yaraya el uzatamadıklarını gördükçe üzüntüm artıyor; "yazıklar olsun" diyesim geliyor ilgisiz hemşehrilerime. Kendilerine geçmişten miras kalan, çoğunun ecdadına kucak açmış olan böyle bir yörenin sokak ve caddelerinde, meydanlarında, yeşil tabiatında sorumsuzca dolaşanlara; parklarında, kahvelerinde dertsiz oturanlara şaşıyorum. Doğa kendilerine bir "cennet" bağışlamış, tarih ise onlara nice uygarlıkların kesiştiği bir bölge nasip etmiş.

            Benim gerek Cumhuriyet Okulu gerekse Halkevi'nin perişan durumlarıyla ilgili yazdıklarıma burada değinmeyeceğim. Şu kadarını hatırlatmak isterim ki, dünyada da üstüne gidilen tarihsel miras ve çevre sorunlarının kenara itilmesi tam anlamıyla bir aymazlıktır. Çünkü yaşadığımız çevre çocuklarımız ve torunlarımızındır; yağmalanmış ve kirletilmiş bir çevreyi onlara miras bırakmayı düşünemiyor muyuz?.

            Çaldağı uyarısı            

            Şimdi biraz daha gerilere gideyim ve 20 Mayıs 2014 tarihinde Turgutlu Yankı gazetesinde "Soma faciasından Çaldığı Uyarısı" başlığı altında yayınlanan yazım hakkında yorum yapan iki kişiye değineyim. Onların adlarını anmak istemiyorum, kendilerini Çaldağı'yla ilgileri dolayısıyla kentdaş olarak algılıyorum ve ilkinin şahsım hakkındaki düşüncelerini (imlasına dokunmadan!) yansıtıyorum. Şöyle:

            "Salih hoca açıkça ifade edemesede sosyalist düzenin özlemini çekiyor galiba. Özel sektöre ve sermayeye düşmanlık kokusu var. Ayrıca Çaldağ projesi benim bildiğim kadarıyla açık yığın liçi metodu ile değil kapalı tanklarda liç yapılarak üretim yapacak dolaysıyla asit sisi korkusu yersiz. Önemli olan yapıcı olmak, maden çıksın ama çevreye zarar vermeden çıksın diyebilmek lazım". 

            Diğerinin yorumuysa aşağıda (imlasına dokunmadan):

            "Sayın hocam lütfen gelip köylerimizi bir gezin. Yokluğu, fakirliği, penceresinde cam dahi olmayan evleri bir görün. Bize iş lazım, üstelik böylece madenide bahane ile görmüş olursunuz, emin olun bunun içinmi bizden bir bardak suda fırtınalar koparıyoruz diyecekseniz ve pişman olacaksınız. İzmirde deniz manzaralı evde oturup yargı yürütmek size yakışmıyor".

            Uzatmadan şunları ekleyeyim: Yapıcı olmanın, madenin çevreye zarar vermeden çıkarılmasının gerektiği değil mi sorun? Konunun uzmanları onu dile getirmiyor mu? Liç sisteminin tehlikesine dikkat çekmiyorlar mı?

            İzmir'de deniz manzaralı evim yok; mütevazi bir dairede oturuyorum. Nikel madeni bölgesini iki kez dolaştım; konunun uzamanlarından bilgiler aldım; tarihçilik mesleğimin gereği okuduğum kitapların yanına doğa, çevre ve tarih mirasına ilişkin eserleri de ekledim. Popülist bir yaklaşımla köyleri bana hatırlatmalarına gerek yok; onların durumlarını geçmişlerini de unutmadan belleğimde taşıyorum. "Sosyalist düzen"in ne olduğunu çok iyi biliyorum. İdeolojik yaftalamaya girmelerine de hiç gerek yok. Muhatap aldığım bu kişiler memleketimizi biraz tarih bilgisiyle ve doğa aşkıyla gözetlesinler. Bir Turgutlulu (Kasabalı) olarak) dileğim budur.       

*Emekli Tarih Profesörü

Yorum Yazma Kuralları

Lütfen yorum yaparken veya bir yorumu yanıtlarken aşağıda yer alan yorum yazma kurallarına dikkat ediniz.
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı, suç veya suçluyu övme amaçlı yorumlar yapmayınız.
Küfür, argo, hakaret içerikli, nefret uyandıracak veya nefreti körükleyecek yorumlar yapmayınız.
Irkçı, cinsiyetçi, kişilik haklarını zedeleyen, taciz amaçlı veya saldırgan ifadeler kullanmayınız.
Türkçe imla kurallarına ve noktalama işaretlerine uygun cümleler kurmaya özen gösteriniz.
Yorumunuzu tamamı büyük harflerden oluşacak şekilde yazmayınız.
Gizli veya açık biçimde reklam, tanıtım amaçlı yorumlar yapmayınız.
Kendinizin veya bir başkasının kişisel bilgilerini paylaşmayınız.
Yorumlarınızın hukuki sorumluluğunu üstlendiğinizi, talep edilmesi halinde bilgilerinizin yetkili makamlarla paylaşılacağını unutmayınız.

Yorumlar

Maksimum karakter sayısına ulaştınız

Kalan Karakter:

`; container.insertAdjacentHTML('beforeend', adElement); } }); // Son sayfaya ulaştığında URL'yi temizle if (!moreImagesAvailable) { clearPageFromURL(); } } isLoading = false; if (callback) callback(); }) .catch(error => { console.error('Error loading images:', error); isLoading = false; }); } // Scroll to image number from URL function scrollToImageNumber(imageNum) { const targetElement = document.getElementById(`page-${imageNum}`); if (targetElement) { targetElement.scrollIntoView({ behavior: "smooth", block: "start" }); window.scrollBy(0, -stickyMenuHeight); } } // Update URL based on scroll position function updateURLBasedOnScroll() { let nearestImageNum = null; let nearestDistance = Number.MAX_VALUE; const images = document.querySelectorAll('.image-container'); for (const img of images) { const rect = img.getBoundingClientRect(); const distance = Math.abs(rect.top - window.innerHeight / 2); if (distance < nearestDistance) { nearestDistance = distance; nearestImageNum = img.id.split('-')[1]; } } if (nearestImageNum !== null && moreImagesAvailable) { const currentUrl = window.location.href; const baseUrl = currentUrl.split('?')[0]; const newUrl = `${baseUrl}?page=${nearestImageNum}`; window.history.replaceState(null, null, newUrl); } } // URL'deki ?page= parametresini temizle function clearPageFromURL() { const currentUrl = window.location.href; const cleanUrl = currentUrl.split('?')[0]; // Sadece ?'dan önceki kısmı al window.history.replaceState(null, null, cleanUrl); } });